Teraz polski
  • podobnież brak czegoś
    12.05.2008
    12.05.2008
    Czy słowa znowuż i podobnież są poprawne i (nawiązując do określenia brak) można powiedzieć: „objawów patologicznych brak’’ – co często pojawia się w lekarskich epikryzach? Dla mnie brak oznacza, że coś powinno być, a nie ma – np. brak kończyny, brak logiki, brak dobrego wychowania. Czy tak? Jednak ostatnio przekonywano mnie, że nie mam racji. Jeśli tak, to gdzie jest racja lub reguła?
    Dzięki za wyjaśnienia B. Sz-M.
  • poukładać sobie coś w głowie

    25.06.2023
    25.06.2023

    Szanowna Poradnio,

    czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Precz z przysłowiowym!

    26.10.2018
    26.10.2018

    Szanowni Państwo!

    W pewnej książce natknąłem się na fragment zdania: …trzymamy kilka przysłowiowychtrupów w szafie. Uważam, że to błąd. Podobnie byłoby z przysłowiowym Kowalskim, bo rzecz w tym, że nie ma żadnego przysłowia z Kowalskim, ani z trupami w szafach. Ale teraz dwa pytania:

    1. Czy rzeczywiście nie ma w języku polskim żadnego przysłowia z trupem w szafie?

    2. Jeśli nie ma, to jak nazywa się taki błąd – logiczny? stylistyczny? merytoryczny? pojęciowy?

  • Przecinek w zdaniu złożonym
    8.11.2015
    8.11.2015
    Mam pytanie dotyczące przecinka przed to w następujących przypadkach. Czy powinien on się tam znaleźć?
    • Jeśli jednak przed zajściem w ciążę byłaś zatrudniona to teraz szczególnie powinnaś dbać o to, aby pracodawca przestrzegał twoich praw.
    • Jeśli przed ciążą nigdzie nie pracowałaś, ale byłaś zarejestrowana w Urzędzie Pracy to podlegasz obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
    • W chwili, gdy posiadałaś prawo do zasiłku dla bezrobotnych to Urząd Pracy ma również obowiązek.
  • Raczej ZWZ/AK
    28.12.2016
    28.12.2016
    Opisując historię pionu wojskowego polskiego podziemia, który zmienił nazwę z Związek Walki Zbrojnej na Armia Krajowa, dla całości okresu funkcjonowania organizacji jej nazwę zapisujemy łącząc obie nazwy. I teraz pytanie. Czy przy połączeniu powinniśmy użyć ukośnika czy łącznika? ZWZ/AK czy ZWZ-AK? Najczęściej stosowana jest ta druga forma, ale czy poprawna nie jest ta pierwsza, z ukośnikiem? Przecież są to dwie różne nazwy, a nie nazwa dwuczłonowa. Proszę o wyjaśnienie.
  • rozbieżności między słownikami
    17.06.2002
    17.06.2002
    Szanowni Państwo,
    Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy istnieje hierarchia norm podawanych przez różne słowniki. Jako przykład niech posłuży wyraz satysfakcja.
    Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka (Warszawa 1999, t. 3, s. 171) podaje, że wyraz ten nie ma liczby mnogiej (blm). Nowy słownik ortograficzny oprac. przez Edwarda Polańskiego (Warszawa 2002, s. 698) nie odnotowuje liczby mnogiej. Z kolei Inny słownik języka polskiego pod red. Mirosława Bańko (Warszawa 2000, t. 2, s. 551) podaje wprost: lm: M -cje, D -cji. Wątpliwości nie rozwiewa Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002, s. 900), który pod hasłem satysfakcja zamieszcza skrót zwykle blm. Nadmienimy tylko, że wszystkie słownik zostały wydane przez PWN. Któremu więc słownikowi należy zaufać? I czy satysfakcja ma liczbę mnogą? Usatysfakcjonuje nas tylko pełna i jednoznaczna odpowiedź.
    Pozdrawiamy.
    Redakcja historii Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego
  • słowa bardzo dwuznaczne
    17.02.2012
    17.02.2012
    Witam!
    Będąc za granicą na spacerze podczas wietrznej pogody, wyrwało mi się popularne określenie panujących w tamtej chwili warunków atmosferycznych zawierające czasownik piździć. Tłumacząc nieznającemu języka polskiego towarzyszowi genezę tej frazy, uwagę mą zwrócił ten czasownik i jego znaczenie, dość odległe od rzeczownika, od którego – jak przypuszczam – pochodzi. Jaka jest etymologia słowa piździć i czy wiadomo, dlaczego ma takie, a nie inne znaczenie?
    Pozdrawiam
    Gerwazy
  • Spolszczanie obcych nazwisk
    18.11.2015
    18.11.2015
    Mam pytanie czysto hipotetyczne. Czy jest możliwe w przyszłości (a może już teraz?) spolszczanie nazwisk z języków pisanych łacinką. Do pytania natchnęło mnie znalezione na azerskiej stronie Wikipedii nazwisko francuskiego pisarza Michela Houellbecqua, które to w wersji azerskiej brzmi po prostu: Mişel Uelbek (cóż za „oszczędność” liter).
  • strach się bać

    16.11.2023
    15.11.2023

    Skąd pochodzi fraza „strach się bać”? Czy mamy jakieś dane, które pozwoliłyby nam stwierdzić skąd pochodzi ta fraza, lub kto go jako pierwszy użył?

  • szyk nieakcentowanego zaimka
    19.01.2012
    19.01.2012
    Szyk wyrazów
    Chciałabym zapytać, który przykład jest poprawny:
    1. Aby otworzyć pudełko, należy położyć je na stole…
    2. Aby otworzyć pudełko, należy je położyć na stole…
    Dziękuję i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego